Μια πίτα, μια πιτούλα

Πότε καταλαβαίνεις πώς γίνεται το μαλακό, εύπλαστο, ζωντανό ζυμάρι που θα εξελιχθεί σε μια ωραία, κρατσανιστή πίτα… κάποιος θα έλεγε αφού κάνεις πολλή εξάσκηση. Πολλή. Όχι μια πίτα κάθε Χριστούγεννα όπως συνήθιζα εγώ. Κι αυτό από τότε που παρέδωσε η μαμά σε μένα τη σκυτάλη για το φτιάξιμο της κρεατόπιτας, με το φλουρί, σύμφωνα με το σιατιστινό μας έθιμο, που τηρήσαμε από πάντα, όπως θυμάμαι στο σπίτι μας.

Και πάλι, ενώ ξεκίνησα εκείνες τις ετήσιες προσπάθειες για την  κρεατόπιτα στη θέση της βασιλόπιτας την πρώτη μέρα του χρόνου, μόνον όταν μου ήρθε στο μυαλό η εικόνα από ένα καρτούν στην τηλεόραση με ένα ζυμάρι που κυλιόταν και αναδιπλωνόταν σαν ένα φυσικό, ζωντανό πλασματάκι, τότε κατάλαβα πώς θα έπρεπε να ήταν το ζυμάρι. Μαλακό να κάνει τούμπες και λυγίσματα, όπως το ζυμαράκι στην ταινία. Αυτή ήταν η πρώτη μου κατανόηση για τις αρχικές δημιουργίες ζυμαριών. Γιατί προηγουμένως, αφήστε καλύτερα. Αλλά και όταν έμαθα ότι μπορείς να τεστάρεις την ποιότητα του ζυμαριού σου, με το να  τεντώσεις στο φως ένα κομματάκι και να το δεις να είναι λείο και ομοιογενές. Άλλη μια μεγάλη βοήθεια που χρησίμεψε για να βελτιώσω τις ζύμες μου.

Φυσικά και η πράξη τις αναβάθμισε πολύ, που σημαίνει ότι τώρα έφτασα πολύ κοντά, σ΄αυτό που λένε: α, όσο για τα υλικά ε, με το μάτι. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση και με το χέρι! Γιατί στην πίτα μου αισθάνομαι πότε μουσκεύει όλο το αλεύρι με το νερό ή και τη σόδα και αναλόγως συνεχίζω ή σταματώ.

Αλλά επίσης τις απογείωσε και το συναίσθημα, γιατί το ζυμάρι θέλει απαλότητα, υπομονή, ηρεμία και αγάπη για να λειτουργήσει σωστά και να κάνει κι αυτό τη δουλειά του στη συγκεκριμένη συνταγή.

Δεν θα παραβλέψω τα εργαλεία, your proper tools! Καλά, τον μακρύ, λεπτό πλάστη μου τον έδωσε προίκα η μαμά μου και τον είχα από πάντα στο σπίτι. Για πάρα πολλά χρόνια χρησίμευε σαν όργανο γυμναστικής για ανατάσεις χειρός και μόνον όταν έκανα την πρώτη μου κρεατόπιτα αισθάνθηκα πόσο τυχερή είμαι που έχω τον κατάλληλο πλάστη για το λεπτότατο φύλλο.

Αλλά και το ξύλο πάνω στο οποίο απλώνεις τα φύλλα είναι πολύ χρήσιμο, όπως η πήλινη γαβάθα μου για το λάδι, το αντικολλητικό τηγάνι για το λιώσιμο του βούτυρου, το πινέλο για το άλειμμα και το κατάλληλο ταψί, το σινί στα σιατιστινά, όχι δυστυχώς αυτό που θυμάμαι από τη γιαγιά μου, την Άννα, που είχε ένα τόσο τέλειο μπακιρένιο και τόσο πολύ λεπτό.

Τέλος πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν και δυο ακόμη πολύτιμα μυστικά. Ένα είναι ότι τα φύλλα τα λαδώνεις με βούτυρο, ζωικό ή φυτικό που έλιωσες και κρύωσε τόσο όσο να αρχίζει να ξαναπήζει. Και το άλλο οι κινήσεις του χεριού στο άπλωμα των φύλλων. Το ζυμάρι ανοίγει πλάθοντας από τη μέση προς τα πάνω και μετά από τη μέση προς τα κάτω. Και ανασηκώνουμε και γυρνάμε σιγά σιγά και πάλι μια προς τα επάνω και μια από τη μέση και προς τα κάτω, ώστε να δημιουργήσουμε κάπως το σχήμα του κύκλου. Και φυσικά, το να γυρίζουμε το ζυμάρι ρολό πάνω στον πλάστη και να το τεντώνουμε απαλά προς τα έξω για να λεπταίνει. Εννοείται δεν το ανασηκώνουμε με τα δάχτυλα αλλά with your knuckles, με τις αρθρώσεις κλείνοντας το χέρι προς τα μέσα.

Θα το πετύχουμε κάθε φορά, ε, αυτό εξαρτάται από το πόσες πίτες έχουμε στο ενεργητικό μας και πόσο μας αρέσει αυτή η προσπάθεια και η αθώα σπατάλη χρόνου.

Καλή επιτυχία στις ζύμες και τις πίτες μας!

 

(Visited 160 time, 1 visit today)

Η συνταγή...

Τυρόπιτα με χειροποίητο φύλλο

Θα χρειαστούμε

Ζύμη
  • 700 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις, κοσκινισμένο και 100 γρ. αλεύρι 00 ή νισεστές για άνοιγμα των φύλλων
  • 1 κουτ. σούπας αλάτι
  • 4 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
  • 1 κουτ. σούπας ξύδι
  • 170ml  ανθρακούχο νερό σόδα (Σουρωτή)
  • 170ml χλιαρό νερό περίπου που προστίθεται σιγά σιγά.
  • 250γρ.φυτικό λίπος ανάμικτο με 50 γρ. Ελαιόλαδο (ή soft βούτυρο αν προτιμάτε)
Γέμιση
  • 250γρ.κατσικίσιο τυρί
  • 150γρ.ανθότυρο
  • 100γρ.κρέμα τυριού
  • 2 αυγά ελαφρά χτυπημένα
  • 1 κ.γ. πιπέρι
   

Το χειροποίητο φύλλο σ΄αυτήν την τυρόπιτα στηρίζεται στη φιλοσοφία της σφολιάτας. Γίνονται με τον τρόπο ανοίγματος του ζυμαριού 17 φύλλα επάνω και 17 φύλλα κάτω, λαδωμένα ανάμεσα που ανοίγονται σαν ένα αλλά στον φούρνο φουσκώνουν πολύ καλά και φτιάχνουν μια λαχταριστή και τραγανή πίτα.

Εκτέλεση
  1. Ζυμάρι: Σε ένα μεγάλο μπολ κοσκινίζουμε το αλεύρι μαζί με το αλάτι και ανοίγουμε μια λακκούβα στη μέση.

Ρίχνουμε το ελαιόλαδο, το ξύδι και μετά τη σόδα και ανακατεύουμε 1-2 φορές.

Ρίχνουμε το χλιαρό νερό σιγά σιγά, κυρίως όπου δούμε στεγνό το αλεύρι.

Το ανακατεύουμε με το χέρι απαλά για να νιώσουμε ότι μουσκεύτηκε κανονικά το αλεύρι, όσο να μαζεύεται σε αρχικό σκληρό ζυμάρι.

Το γυρίζουμε σε αλευρωμένη επιφάνεια και ζυμώνουμε για 10 λεπτά.Από έξω προς τα μέσα το ζυμάρι. Αν φαίνεται στεγνό, προσθέτουμε λίγο νερό. Μπορούμε να χτυπήσουμε και στον κάδο του μίξερ, μέχρι να ξεκολλάει από τα τοιχώματα η ζύμη και μετά λίγο με το χέρι μας.

Το ζυμάρι πρέπει να είναι μαλακό. Φτιάχνουμε μια μπάλα με απαλές κινήσεις τώρα.

Χωρίζουμε σε 2 μέρη, το ένα λίγο μεγαλύτερο γιατί θα μπει από κάτω στην πίτα.

Τυλίγουμε με μεμβράνη και βάζουμε στο ψυγείο για 2-4 ώρες. (προτιμώ τις 4 ώρες)

2. Φύλλα: Λιώνουμε το φυτικό λίπος, προσθέτουμε το ελαιόλαδο και αφήνουμε να κρυώσει μέχρι να αρχίζει να πήζει.

Ξετυλίγουμε το ένα κομμάτι που είχαμε στο ψυγείο και σε αλευρωμένη επιφάνεια με όχι πολύ αλεύρι, ανοίγουμε ένα φύλλο περίπου 30-33 εκ. στρόγγυλο. Χαράζουμε με το μαχαίρι 2 ομόκεντρους κύκλους. Ο μικρότερος είναι όσο ένα πιατάκι του γλυκού περίπου και ο άλλος χωρίζει το υπόλοιπο τμήμα σε 2 μέρη.

Βγάζουμε τον μικρό κύκλο ζύμης σε αλευρωμένο πιάτο και χωρίζουμε την υπόλοιπη ζύμη σε 8 μέρη. Τώρα με τον κύκλο που κάναμε έχουμε 17 μικρά πιτταράκια.

 

Θα ανοίξουμε τα 16 πιτταράκια με τον λεπτό πλάστη,  τόσο όσο χρειάζεται να καλύψουν τον πρώτο κύκλο ζύμης που βγάλαμε στο πιάτο. Ανάμεσα στα πιτταράκια αλείφουμε με το μίγμα φυτ. λίπους και ελαιόλαδου.

Σκεπάζουμε με τη μεμβράνη για να μην ξεραθούν και στο ψυγείο θα μείνουν προτιμότερο για όλο το βράδυ. Ή τουλάχιστον για 4 ώρες. Μπορούν να μείνουν για μια μέρα ακόμη στο ψυγείο και να γίνει η πίτα την επόμενη.

Το ίδιο κάνουμε και με το άλλο κομμάτι.

3. Άνοιγμα και στήσιμο της πίτας: Βουτυρώνουμε πολύ καλά με ό,τι λίπος χρησιμοποιούμε το ταψί. Ετοιμάζουμε τη γέμιση. Ανάβουμε τον φούρνο.

Σε ελαφρά αλευρωμένη επιφάνεια τοποθετούμε το περιεχόμενο του πρώτου πιάτου με τα 17 πιτταράκια το ένα πάνω στο άλλο που έχουν τώρα ενωθεί, πιέζουμε χιαστί λίγο με τον λεπτό πλάστη να χαλαρώσει και ανοίγουμε ένα φύλλο μεγαλύτερο λίγο από το ταψί μας. Το περίσσιο θα γυρίσει προς τα μέσα και θα κάνει το κριτσανιστό τελείωμα της πίτας που λέγεται και κοθόρι (ελπίζω να το λέω σωστά στα σιατιστινά!)

Τυλίγουμε με τον πλάστη το φύλλο και το βάζουμε στο ταψί. Προσέχουμε να πάει καλά πίσω στο ταψί η ζύμη, ρίχνουμε τη γέμιση, τη στρώνουμε ομοιόμορφα και κάνουμε την ίδια διαδικασία με το άλλο περιεχόμενο του δεύτερου πιάτου.

Το δεύτερο φύλλο προσέχουμε να το ανοίξουμε περισσότερο γιατί το τοποθετούμε, κουνώντας τον πλάστη που το μεταφέρει χιαστί για να γίνουν οι σούρες της πίτας στο επάνω μέρος. Κάτι που θέλει μια μικρή εξάσκηση!

Γυρίζουμε προς τα μέσα το τελείωμα της πίτας, ανασηκώνοντας το κάτω φύλλο και τυλίγοντας μέσα το επάνω, ώστε να γίνει ένα στριφτό τελείωμα. Ή απλά τσιμπάμε το κάτω φύλλο να καλυφθεί μέσα στο επάνω που το έχουμε πιάσει με τα δυο δάχτυλα του άλλου χεριού.

Χαράζουμε την πίτα σε κομμάτια και αλείφουμε πάλι με το λίπος που έχουμε για την πίτα. Ραντίζουμε με ελάχιστο νερό και βάζουμε στον φούρνο.

4. Ψήσιμο: στον αέρα, σε προθερμασμένο φούρνο, στη 2η σχάρα του φούρνου από κάτω, στους 160 βαθμούς Κελσίου για 45 λεπτά και στους 170 βαθμούς Κελσίου για ακόμη 10-15 λεπτά για να κοκκινίσει. Ο χρόνος εξαρτάται και από τον φούρνο. Έχω κάνει πίτες και στις αντιστάσεις, στους 180 βαθμούς Κελσίου για 50-60 λεπτά της ώρας.

5. Βγάζουμε την πίτα μας από τον φούρνο και σχεδόν αμέσως τη μεταφέρουμε σε ξύλινη επιφάνεια να κρυώσει. Τρώγεται μετά από μισή ώρα τουλάχιστον αλλά και κρύα. Σερβίρεται και με σαλάτα ως κύριο γεύμα. Την επόμενη ημέρα τη διατηρούμε στο ψυγείο.